Misterija "gravitacione rupe" u Indijskom okeanu - šta se do sada zna o tome

Zemljina površina je daleko od sfere i savršenog globusa. Ona je geoid, nepravilna površ, što znači da širom planete postoje mesta sa nižim ili većim gravitacionim silama, piše Forbes.

I iako „gravitacione rupe“ male gustine postoje širom planete, geoidni niski nivo Indijskog okeana (IOGL) je najdublji – prostire se na 1,2 miliona kvadratnih milja (3,1 milion kvadratnih kilometara) nedaleko od južne obale Indije i uzrokuje pad nivoa mora od 328 stopa (oko 100 metara).

Studija koju su u maju 2023. sproveli naučnici Indijskog instituta za nauku i nemačkog istraživačkog centra za geonauke GFZ sugerisala je da bi plume, formacije slične masama u Zemljinom omotaču koje stvaraju vulkane, mogle biti uzrok niskog nivoa Indijskog okeana.

Plume nastaju podizanjem vrelog materijala iz Zemljine unutrašnjosti. Jednom kad prođu kroz omotač (mantl), šire se ispod kore, obezbeđujući magmu za vulkanske erupcije.

Istraživači su sproveli 19 simulacija koristeći superkompjutere kako bi ponovo stvorili seizmičku formaciju Zemlje kao što je to bilo pre 140 miliona godina, od kojih je šest simulacija dovelo do formiranja niskog nivoa Indijskog okeana, sve sugerirale da plume pune magme postoje u omotaču.

Prema koautoru studije, geofizičarki Atrije Goš, ove plume su nastale razdvajanjem i eventualnim sudarom indijskog potkontinenta sa Azijom pre 40 miliona godina.

Istraživački tim je procenio da je geoidni niski nivo Indijskog okeana nastao pre oko 20 miliona godina.
Same plume ne uzrokuju nižu gravitaciju. U slučaju niskog nivoa Indijskog okeana, one su izazvale depresiju u geoidu, što uzrokuje nižu gravitaciju.

Područja sa većom gravitacijom uključuju Filipine, dok druge gravitacione rupe podrazumevaju područja ispod Кube i Bahama.

Za razliku od drugih gravitacionih anomalija, nizak nivo Indijskog okeana je ostao neobjašnjiv od svog otkrića 1948.

Manje anomalije se obično mogu pratiti zadebljanjem ili stanjivanjem Zemljine kore, omotača jezgra ili oboje, ali nizak nivo Indijskog okena nema indikacije ni za jedno ni drugo.

Istraživanje koje je Goš sprovela 2017. sugerišu da postoji najmanje 18 oblaka magme u Zemljinom omotaču, a neke od najverovatnijih lokacija su ispod Tahitija, istočne Afrike i Кanarskih ostrva.

Međutim, ima i drugačijih mišljenja.

Alesandro Forte, profesor geologije na Univerzitetu Florida, rekao je za CNN da postoje najmanje dva problema sa studijom. Forte je rekao da Gošin tim nije uspeo da objasni plume unutar omotača jezgra koje su eruptirale pre 65 miliona godina tamo gde bi u to vreme bio indijski potkontinent, kao i da se simulirani geoid iz njihove studije razlikuje od stvarnog oblika površine Zemlje.