Namirnice sa probiotskim dejstvom i šta utiče na disbalans crevnih bakterija

"Crevna flora, poznata i kao mikrobiota, predstavlja kompleksnu zajednicu mikroorganizama koja naseljava naše crevo. Ova mikrobiota sastoji se od različitih bakterija, gljivica, virusa i drugih mikroorganizama, koji zajedno čine bogat ekosistem unutar našeg digestivnog sistema. Ovaj mikrobiološki svet ima ključnu ulogu u održavanju našeg zdravlja i ravnoteže organizma", objašnjava nutricionista i dijetetičar Ana Todorović i navodi da mikrobiota ima nekoliko ključnih funkcija:

1. Varenje i apsorpcija: Pomagače u razgradnji hrane, posebno vlakana, čime se stvaraju hranljive materije koje telo može apsorbovati.


2. Zaštita od patogena: Održavanje ravnoteže u crevima pomaže u sprečavanju rasta štetnih bakterija koje mogu izazvati bolesti.


3. Imunološki odgovor: Učestvuje u regulisanju imunološkog sistema, igrajući ključnu ulogu u odgovoru organizma na infekcije.


4. Proizvodnja vitamina i drugih jedinjenja: Neke bakterije u crevima proizvode određene vitamine i bioaktivne supstance koje su važne za zdravlje.

Prema rečima nutricioniste upotreba probiotika predstavlja jedan od načina da se održi i poboljša zdravlje crevne flore.
"Probiotici su žive bakterije koje, kada se konzumiraju u odgovarajućim količinama, pružaju zdravstvene koristi domaćinu. Ovi mikroorganizmi doprinose obnavljanju i održavanju zdrave crevne flore. Najčešće vrste bakterija koje se koriste kao probiotici su Lactobacillus i Bifidobacterium", objašnjava sagovornica.

Zašto se koriste probiotici?

1. Obnavljanje crevne flore nakon antibiotika: Antibiotici mogu narušiti ravnotežu crevne flore, pa uzimanje probiotika može pomoći u obnavljanju populacije korisnih bakterija.


2. Smanjenje gastrointestinalnih smetnji: Probiotici se koriste za ublažavanje simptoma kao što su nadutost, proliv i iritabilni kolon.


3. Ojačavanje imunološkog sistema: Crevna flora igra ključnu ulogu u imunološkom odgovoru, pa probiotici mogu podržati zdrav imunološki sistem.


4. Promocija mentalnog zdravlja: Istraživanja sugerišu da crevna flora može uticati na mentalno zdravlje, a probiotici se istražuju kao podrška za smanjenje anksioznosti i depresije.

"Bakterije prisutne u našim crevima delimo na probiotke – korisne i patogene – loše. Važno je hraniti dobre bakterije kako ne bi došlo do upalnih procesa u crevima poput iritabilnog kolona, Kronove bolesti, a i do jednog od najčešćih karcinoma današnjice – kolorektalnog karcinoma (karcinom debelog creva). Osim navedenog, narušena crevna flora dovodi do malapsorpcije minerala i vitamina pa to može biti preduslov za nastanak anemije usled neadekvatnog usvajanja gvožđa iz namirnica, osteoporoze usled malaopsorpcije kalcijuma", naglašava nutricionista.

Koje namirnice imaju probiotsko dejstvo?

"Kada je ishrana u pitanju, namirnice koje imaju probiotsko dejstvo su uglavnom fermentisani proizvodi: kiselo mleko, kefir, probiotski jogurti; povrće: kiseli kupus, krastavčići, generalno sva zimnica ima probiotsli učinak", objašnjava nutricionista Todorović.

Kako oporaviti narušenu crevnu floru?

Prema rečima nutricionistkinje jedan od načina preventivnog delovaja, ali i saniranja narušene crevne flore je unos nerastvorljivih dijetetskih vlakana.

Ona imaju, kako kaže,  prebiotsko dejstvo – stvaraju pogodno tlo za nastanak korisnih probiotskih bakterija koje štite našu crevnu floru (bifidobakterije i laktobacili).

"Dijetalna vlakna (balastne materije) su nerastvorljiv ili delimično svarljiv deo ugljenih hidrata. Biljna vlakna se nalaze u: leguminozama (sočivo, bob, pasulj, leblebije, boranija), ima ih u kruškama, kiviju, bananama, jezgrastom voću poput badema, oraha, lešnika. Integralne žitarice su najznačajniji izvor vlakana, ali i semenke poput semenki bundeve", podseća nutricionista.

Zašto su vlakna  značajna u ljudskoj ishrani?

- bubre u želucu povećavajući volumen obroka stvarajući osećaj sitosti;
­- regulišu rad creva i brzinu apsopcije ugljenih hidrata i holesterola;

"Rastvorljiva vlakna efikasno smanjuju apsorpciju neutralnih masti (triglicerida) i holesterola, vezuju žučne kiseline i usporavaju apsorpciju šećera iz creva smanjujući rizik od nastanka dijabetesa tipa II. Rastvorljiva vlakna se nalaze u: avokadu, kruškama, pasulju, jabukama sa korom, pomorandžama, jagodama, ovsu, ječmu, brokoliju, karfiolu, psilijumu", zaključuje nutricionista i dijeteticar Ana Todorović.