Kaže se da svi putevi vode u Rim, a najpoznatiji među njima je Apijski, strateški put Rimskog Carstva koji bi trebalo da bude upisan na Uneskovoj listi svetske baštine.

Prvu deonicu popločenog puta dugog više od 500 kilometara, sagradio je rimski cenzor Apije Klaudije Slepi 312. godine pre Hrista.

Apijski put je arheološko blago, a iskopavanja koja su u toku trebalo bi da otkriju stvarni početak puta u Rimu.

Put koji vodi na jug do važne luke Brindisija na peti italijanske „čizme“, otvarao je vrata prema istočnom Mediteranu, u prvom redu Grčkoj, i bio je od strateške važnosti za vojske i trgovce Rima koji se brzo širio.

Arheolozi su ove nedelje napredovali u nastojanju da iskopaju početak puta, skrivenog duboko ispod rimskih Karakalinih termi, izgrađenih pet vekova nakon Apijskog puta.

„Ovo što vidimo danas rezultat je iskopavanja koja su počela u julu s ciljem pronalaska lokacije prve deonice Apijskog puta”, rekao je arheolog Rikardo Santangeli Valencani.

Prva i najstarija deonica puta zadaje „najviše problema kad je reč o preciznoj i tačnoj lokaciji”, rekao je profesor Univerziteta „Roma Tre“.

Za izgradnju Apijskog puta bilo je potrebno herkulsko inženjerstvo, od ravnanja terena, izgradnje kanala i popločavanja puta šljunkom i krupnim kamenjem, do izgradnje poštanskih kancelarija i krčmi za hiljade vojnika i trgovaca koji su putovali na jug.

Treba kopati dublje

Putovanje Apijskim putem danas je, po njegovim ogromnim kamenim pločama koje su još vidljive na nekim delovima, putovanje kroz prošlost.

Impozantni spomenici poput groba konzulove kćeri, Sesilije Metele, iz prvog veka pre Hrista nalaze se pored drevnih katakombi i crkvi, urušenih nadgrobnih spomenika rimskih porodica i vila okruženih zelenilom.

Apijski put baca svetlo ne samo na Rimsku Republiku i kasnije Rimsko Carstvo, nego i na život i smrt srednjeg veka s njegovim svetištima i kriptama. Put pruža pogled i na moderna arhitektonska čuda poput raskošnih vila u vlasništvu bogatih i slavnih Italijana, uključujući filmsku legendu Đinu Lolobriđidu i bivšeg premijera Silvija Berluskonija.

Italija je ovog meseca podnela zahtev da se Apijski put upiše na UNESCO listu svetske baštine na kojem se nalazi već 58 italijanskih lokacija, najviše od bilo koje druge zemlje.

Među njima su cela istorijska gradska središta poput centra Rima, Firence i Venecije i arheološka područja poput ruševina Pompeja i Herkulaneja.

Radove na lociranju početka Apijskog puta, za koji se veruje da se nalazi na dubini od oko osam metara, zakomplikovale su podzemne vode.

Ali, iskopavanja u višim slojevima pronašla su ostatke iz različitih perioda, uključujući mramornu bistu iz drugog veka i stari papinski novčić iskovan između 690. i 730. godine.

Arheolozi su pronašli i fragmente stakla i keramike, mozaika i deliće amfore.

Iskopavanja su do sada došla do stambenih i trgovačkih struktura iz vremena cara Hadrijana koji je umro 138. godine.

Arheolog Daniel Manakorda rekao je da su iskopavanja došla do „kasnog drevnog Rima, onog koji je počeo da živi na ruševinama drevnog Rima”.

„Kada bismo mogli da nastavimo da kopamo dublje, pronašli bismo arhajski Rim”, rekao je.