Nemani u vodi, najveće svetske podmornice - od Ajkule do Belgoroda

Njihov jedinstveni dizajn dvostrukog trupa obezbeđivao im je povećanu plovnost i izdržljivost, što ih je činilo čini moćnim simbolom sovjetskog pomorskog inženjeringa.

Koristili smo prošlo vreme, iz razloga što je kompletna klasa Tajfun povučena iz upotrebe, jer je procena ruske vojske bila da bi njihova modernizacija koštala više od dve nove podmornice Borei klase. Ipak, titula ostaje u Rusiji i dalje, pošto je sada Belgorod najveća operativna podmornica na svetu, i ne, ona nije "utešna nagrada" ni po jednom parametru, a biće i prva podmornica koja će koristiti Status-6 okeanski multinamenski sistem, odnosno Posejdon kako se sada naziva.

Tragedija kao druga šansa i na putu za Indiju

Podmornica je položena 24. jula 1992. u Severodvinskom brodogradilištu pod brojem 664, kao podmornica krstarećih raketa klase Oskar II.

U aprilu 1993. godine podmornica je preimenovana u Belgorod, po ruskom gradu sa tim imenom i dodata joj je taktička oznaka K-139. Godine 1997. izgradnja je obustavljena zbog teške ekonomske krize nakon raspada Sovjetskog Saveza. U tom momentu 75% podmornice je bilo konstruisano. Delovalo je beznadežno, pa je početkom 1998. godine posada raspuštena, a trup je trajno ostao nedovršeni. Gubitak sestrinskog broda Belgoroda, Kursk, uticao je da Belgorod dobije svoju drugu šansu.
Godine 2000. Kursk, K-141, podmornica na nuklearni pogon klase Oskar II ruske mornarice je 12. avgusta potonula na dnu Barencovog mora, kada je svo osoblje (118 vojnika) poginulo.

Do 2005. trup je skoro bio dovršen, izuzev pogonske jedinice, opreme i silosa za rakete. Izgradnja Belgoroda bila je uključena u investicioni plan Ministarstva odbrane, ali je tokom posete brodogradilištu ministra odbrane Sergeja Ivanova 2006. godine stigla vest da je doneta odluka da se podmornica ne pušta u sastav ruske mornarice. U to vreme, Belgorod je bio završen oko 80%. Ministarstvo odbrane razmatralo je i druge opcije za završetak podmornice, uključujući prodaju indijskoj mornarici, koja bi finansirala završetak broda.

Nećkanje ruske armije trajalo je do 2012. godine, pa je nakon redizajniranja glavnokomandujući Ratne mornarice Rusije admiral Vladimir Sergejevič Visocki izjavio da će Belgorod biti završen kao brod „specijalnih projekata“. Remont je uključivao i uklanjanje odeljka za lansiranje krstareće rakete kako bi se napravio prostor za novi odsek dužine oko 18 metara koji je sposoban da primi podmornice za specijalne operacije kao što su Lošarik ili Paltus. U procesu izgradnje originalni trup dug 154 metra produžen je na 184 metra, što je skoro 11 m više od legendarne Akule sa početka teksta, najveće svetske podmornice ikada izgrađene. Više ne.

Performanse

Podmornica ima zaron do dubine od 520 metara i može da ostane pod vodom oko četiri meseca, i da nosi nuklearnu stanicu AS-15 u dubokom moru. Podmornicu pokreću dva vodena reaktora pod pritiskom OK-650M.02, kapaciteta 190MV, koji pokreće dve parne turbine i dva zavrtnja. Može da putuje brzinom većom od 32 čvora.
Podmornica je prvobitno planirana za puštanje u rad u mornarici 2018. godine, kada je posada ponovo formirana u novembru. U aprilu 2019. Belgorod je izvađen iz pokrivenog suvog doka i pušten u vodu. Iako je bio spekulacija da je već 2020. godine podmornica puštena u rad, sve sumnje je odagnao brodograditelj ruskog Sevmarša Mikail Budnjičenko rekavši da su "testovi još uvek u toku".

Planovi za puštanje podmornice u sastav ruske mornarice 2020. godine i uvođenje sistema Posejdon 2021. godine nisu se ostvarili. Dve godine kasnije podmornica je uspešno sprovela seriju probnih lansiranja, testirajući masivno-dimenzionalni model torpeda Posejdon u januaru 2023.

Nova divizija koja uključuje podmornice Belgorod, Habarovsk i druge podmornice stupiće u funkciju na Kamčatki u okviru podmorničkih snaga Ruske Pacifičke flote 2025. godine, kako je najavila ruska vojska.

Naoružanje i Posejdoni

Spomenuti Posejdon (GRAU indeks 2M39, ranije poznat pod ruskim kodnim imenom Status-6) je poseban ponos ruske vojske. Radi se o autonomnom podvodnom vozilu bez posade na nuklearni pogon koji se proizvodi u dizajnerskom birou Rubin u Sankt Peterburgu, najvećem od tri glavna ruska centra dizajna podmornica (preostala dva su Malakit i Lazurit). Rubin je dizajnirao više od dve trećine nuklearnih podmornica u ruskoj mornarici.

Nuklearna podmornica Belgorod može da nosi šest nuklearnih torpeda Posejdon (kako je prenela ruska agencija TASS), sa šest torpednih cevi od 533 mm. Interkontinentalni autonomni torpedo na nuklearni pogon sa nuklearnim oružjem procenjene dužine od 24 m i prečnika može da radi na maksimalnoj dubini od 1.000 mm može da pređe do 10.000 km, ukuono 100 radnih sati.

To je najveći torpedo na svetu čija brzina doseže 185 km/h. Poseduje unutrašnje senzore za navođenje dugog dometa, moguće sa eksternim funkcijama ili funkcijama za prekid i sonare za izbegavanje prepreka. Torpedo može da nosi 100Mt nuklearnih bojevih glava i pokreće ga nuklearni reaktor. Pored njega nisu sigurni ni oblani gradovi niti pomorske baze.

Prema navodima Pentagona, Rusija je izvela prvo probno lansiranje Posejdona izvela 2016. godine, koristeći podmornicu posebne namene B-90 Sarov. Test je navodno obavljen u Arktičkom okeanu, da bi 2019, ruski predsednik Vladimir Putin najavio završetak ključne faze Posejdona, nakon čega je rusko Ministarstvo odbrane objavilo video-snimak na kome se vidi probno lansiranje. Sredinom januara 2023. objavljeno je da je proizvedena prva serija oružja.

Neki izvori navode da pored Posejdona, Belgorod može da funkcioniše i kao matični brod za mini-podmornicu na nuklearni pogon projekta 18511, inače poznatu kao tip Paltus (Projekat 1851), koja se koristi za postavljanje na morsko dno samostalnog mini-nuklearnog reaktora naziva greben na ruskom, ujedno i skraćenica za fabriku nuklearnih turbogeneratora.

Kompletan projekat Belgorod je usmeren na razvoj višenamenske podmorničke platforme sa širokim spektrom obaveštajnih mogućnosti, pored njene borbene uloge. Među strateškim ciljevima koji su uticali na redizajn K-329 Belgorod stoji želja za postavljanjem i eksploatacijom arktičkog pojasa kao glavnog geostrateškog cilja za Kremlj u kratkom i srednjem roku.

Radi se o eksploataciji energetskih resursa, koja je sada na agendi svih velikih sila, počevši od Amerike i njenih aspiracija u Ukrajini, i kontrole sve važnijeg pomorskog trgovačkog puta kroz Arktički okean zbog topljenja arktičkog leda. U vreme puštanja podmornice u rad u julu 2022, objavljeno je da će ona delovati u početnoj eksperimentalnoj ulozi u Severnoj floti, pre nego što se prebaci na Pacifik.

Čekamo odgovor drugih velikih sila, jedne koja je već etablirana, Amerike, i jedne potentne, u povoju, Kine.