Roditelji u Srbiji ubuduće neće moći da tuku svoju mališane, jer prednacrt Građanskog zakonika predviđa zabranu fizičkog kažnjavanja dece.
Ideja je, kako se navodi u prednacrtu, da se uspostave „standardi vaspitavanja dece ljubavlju i posvećenošću, što ne podrazumeva da dete treba razmaziti ili udovoljavati svakom njegovom hiru“.
Ta odredba prednacrta Građanskog zakonika izazvala je oprečne reakcije u javnosti i dok jedni smatraju da je telesno kažnjavanje dece trebalo zabraniti mnogo ranije, drugi smatraju da takva mera ruši autoritet roditelja, koji je već u krizi.
Psiholog Ana Vlajković rekla je Tanjugu da je nacrt građanskog zakonika „odličnu urađen“ i da je ranije trebalo uvesti potpunu zabranu telesnog kažnjavanja.
„Nagrade su mnogo podsticajnije. Postoje načini vaspitanja dece koji se zasnivaju na nenasilju i koji pokazuju potpuno drugačije modele ponašanja deci koji su mnogo prihvatljiviji i u civilizacijskom smislu odgovaraju 21 veku, a ne 15. ili 17. veku u kome odavno ne živimo“, naglasila je Vlajković.
Time se urušava roditeljski autoritet
Međutim, psihoanalitičar Zoran Milivojević smatra da ova odredba na prvi pogled deluje vrlo plemenito, privlačno, pozitivno, ali da „jedna dublja i šira analiza pokazuju da takva mera ruši roditeljski autoritet, koji je već prilično u krizi“.
„To negativno utiče na porodicu i jača dete u odnosu na roditelja. Roditelj na kraju, ako dete neće da sluša, ne može da primeni prisilu, da ga udari po guzi, tako da taj roditelj postaje nemoćni roditelj“, naglašava Milivojević.
On dodaje da je roditelj taj koji dete voli i koji je najviše zainteresovan za dobrobit deteta i koji kao racionalna odrasla osoba treba da proceni u kojoj situaciji molba, apeli, pretnje ne daju rezultate i onda dete mora da „udari po guzi“.
„Roditelj mora da uspostavi hijerarhijski odnos, da roditelj i dete nisu na istom nivou kao što se predlaže u zakonu, nego da je roditelj autoritet i da dete mora da se nauči, da se podredi roditelju u nekim situacijama koje su važne i možda opasne za dete ili veoma važno za njegov dalji razvoj“, zaključio je Milivojević.
Obaveza zabrane fizičkog kažnjavanja deteta proizlazi i iz obaveze Srbije preuzete ratifikovanjem Konvencije UN o pravima deteta. Takođe, važeći Porodični zakon već predviđa da roditelji ne smeju podvrgavati dete ponižavajućim postupcima i kaznama, koje vredaju ljudsko dostojanstvo deteta, kao i da su dužni da ga zaštite od nasilja drugih ljudi.
