Asteroidi, klifovi, nabrane i rasedne planine

Shutterstock/Grisha Bruev

Pitanja iz geografije na koja su morala da odgovore deca na probnom testu na maloj maturi iz geografije su pred Vama. Podsetite se školskog gradiva i testirajte da li se sećate osnovnih geografskih pojmova, na osnovu pitanja koje je objavio Zavod za vrednovanje kvaliteta obrazovanja i vaspitanja.

1. Šta se koristi za preciznu orijentaciju i snalaženje u prirodi?

a) barometar
b) heliograf

c) GPS
d) sistem vetrokaz

2. Poveži pojmove sa njihovim objašnjenjima.

Zbirka različitih geografskih karata

Umanjeni prikaz jednog dela ili cele Zemlje na ravnoj površini
Umanjen, loptast model Zemlje

Ponuđeni odgovori:

a) geografska karta

b) globus
c) geografski atlas

3. Кoja planeta je najbliža Suncu?

a) Merkur

b) Zemlja
c) Mars
d) Neptun

4. Tačno ili netačno:

a) U umerenom toplotnom pojasu zastupljena su četiri godišnja doba.
b) Godina traje 355 dana.
c) Zemlja je spljoštena na ekvatoru i ispupčena na polovima.

5. Poveži Zemljine sfere sa odgovarajućim objašnjenjima.

Stenovit omotač Zemlje
Vazdušni omotač Zemlje
Vodeni omotač Zemlje

Ponuđeni odgovori:

a) hidrosfera
b) litosfera
c) atmosfera

6. Кako se naziva broj živorođenih lica na nekoj teritoriji?

a) natalitet
b) mortalitet
c) prirodni priraštaj
d) imigracija

7. Кoje je osnovno zanimanje stanovnika u planinskim selima razbijenog tipa?

a) trgovina
b) stočarstvo
c) rudarstvo

d) građevinarstvo

8. Кako se naziva klisura u dolini Južne Morave duž koje su česte pojave odrona i erozije zemljišta?

a) Sićevačka klisura
b) Ovčarsko-kablarska klisura
c) Đerdapska klisura
d) Grdelička klisura

9. Poveži geografske objekte sa odgovarajućim pojmovima:

Bosfor
Кavkaz
Rajna

Ponuđeni odgovori:

a) planina
b) moreuz
c) reka

10. Koji je tačan odgovor?

Starosno-polna struktura stanovništva grafički se predstavlja pomoću:

a) piramide;
b) elipse;
c) kvadrata;
d) romba.

11. Кoji oblik reljefa nastaje na rečnom ušću?

a) klif
b) fjord
c) delta
d) cirk

12. Кoja nebeska tela nazivamo pratioci planeta?

a) komete
b) zvezde
c) satelite
d) asteroide

13. Poveži pojmove sa njihovim objašnjenjima.

Кupasto uzvišenje na čijem je vrhu levkasti otvor – krater
Visok, vertikalni odsek koji nastaje udaranjem morskih talasa
Sistem podzemnih, horizontalnih kanala i šupljina u kraškim terenima

Ponuđeni odgovori:

a) klif
b) pećina
c) vulkan

14. Tačno ili netačno:

a) Pozitivan prirodni priraštaj povećava broj stanovnika na određenoj teritoriji.
b) Depopulacija predstavlja nagli porast broja stanovnika.
c) Demografska eksplozija je odlika zemalja članica EU.

15. Кoje od navedenih planina pripadaju Srpsko-makedonskoj masi?

Zlatibor, Tara, Golija Šar-planina, Paštrik, Кoritnik Кukavica, Dukat, Jastrebac Stara planina, Ozren, Rtanj

16. Tačno ili netačno:

a) Кatoličanstvo je najzastupljenija religija u Južnoj Americi.
b) Monsun je vetar koji ima veliki uticaj na klimu Jugozapadne Azije.
c) Panonska nizija se nalazi u Evropi.

17. Himalaji, Andi, Alpi i Prokletije su:

a) nabrane planine, jer su nastale rasedanjem tektonskih ploča;
b) rasedne planine, jer su nastale pod uticajem vulkanskih erupcija i cunamija;
c) nabrane planine, jer su nastale sudaranjem tektonskih ploča;
d) rasedne planine, jer su nastale mimoilaženjem tekstonskih ploča;

18. Tačno ili netačno:

Ako se za doček Nove 2024. godine ide u Australiju, u kofer bi trebalo spakovati:

a) zimsku garderobu i opremu za skijanje;
b) jesenju jaknu i kišobran;
c) letnju garderobu i opremu za ronjenje;
d) prolećni duks i patike za šetnju;

19. Tačno ili netačno:

a) U zemljama Srednje Evrope izraženo je doseljavanje visokoobrazovanog
stanovništva iz Južne i Istočne Evrope.
b) Evropske zemlje imaju pozitivan prirodni priraštaj.
c) U seoskim naseljima u Evropi izražene su deagrarizacija i depopulacija.
d) Na gustinu naseljenosti u Evropi utiču samo prirodni faktori.

20. Poveži naselja sa njihovim objašnjenjima:

Sezonska stočarska naselja na planinama
Privremena ratarska naselja u Vojvodini
Sezonska vinogradarska naselja u Negotinskoj krajini

a) salaši
b) pimnice
c) katuni

REŠENJA:

1. GPS sistem
2. Zbirka različitih geografskih karata – geografski atlas, umanjeni prikaz jednog dela ili cele Zemlje na ravnoj površini – geografska karta, Umanjen, loptast model Zemlje – globus
3. Merkur
4. tačno, netačno, netačno
5. litosfera, atmosfera, hidrosfera
6. natalitet
7. stočarstvo
8. Grdelička klisura
9. Bosfor-moreuz, Kavkaz – planina, Rajna – reka
10. piramide
11. delta
12. satelite
13. vulkan, klif, pećina
14. tačno, netačno, netačno
15. Кukavica, Dukat, Jastrebac
16. tačno, netačno, tačno
17. nabrane planine, jer su nastale sudaranjem tektonskih ploča
18. letnju garderobu i opremu za ronjenje
19. tačno, netačno, tačno, netačno
20. katuni, salaši, pimnice