Sve o novom avionu C-295 koji je kupila vojska Srbije, i španskoj kompaniji CASA čiji je vlasnik bio najstariji pilot koji je probio zvučni zid. Njihove avione koristio je nemački Luftvafe u Drugom svetskom ratu, a CASA je servisirala i američke "Sablje" šezdesetih godina.
Vojska Srbije preuzela je 16. novembra i drugi transportni avion C-295 CASA koji je naručen iz Španije, saopšteno je iz Ministarstva odbrane. Prvi avion C-295 primljen je sredinom oktobra i priključen je 138. transportnoj avijacijskoj eskadrili u Batajnici, u kojoj takođe lete i transportni avioni An-26 iz sovjetske ere.
Pre nego što budemo analizirali šta je Srbija kupila, da se osvrnemo prvo od koga su avioni kupljeni.
Na pitanje koliko su Srbiju koštala ova dva aviona, od Ministarstva odbrane do danas nismo dobili odgovor.
CASA – od Luftvafea i američkih Sablji, do osnivača Erbas konzorcijuma
Španski proizvođač aviona za vazduhoplovstvo CASA (Construcciones Aeronáuticas SA) osnovana je 1923. godine od strane preduzetnika, industrijskog i vojnog inženjera Hozea Ortiza Ečaguea. Prva fabrika nastala je u Hetafeu, druga u Kadizu, i u obe su se proizvodile licencirane letelice, za francuske Breže avione i nemački hidroavion Dornier Do.
Tokom Španskog građanskog rata fabrika CASA u Hetafeu nalazila se u republikanskoj zoni. Preseljena je u Alikante, a druga je otvorena u Sabadelu. Na kraju rata proizvodnja se vratila u Hetafe. CASA je proizvodila ruski lovac Polikarpov I-15, ukupno 287 aviona isporučeno je pre kraja građanskog rata.
Zanimljiv je podatak da je 1940. godine kompanija započela licenciranu proizvodnju dve stotine „Heinkel He 111“ dvomotornih bombardera sa uvezenim Rols-Rojs Merlinima, pod imenom CASA 2.111, a to su avioni koje je koristio nemački Luftvafe u Drugom svetskom ratu, koji su mogli da se vide i filmovima „Bitka za Britaniju“ iz 1969. godine sa Majklom Kejnom i „Paton“ iz 1970. godine.
Nakon 1943, španska vlada počela je da investira u ovu kompaniju, i tih godina je njen udeo bio 33%, da bi se 1992. on popeo na 99.2%. Godine 1957. CASA je dobila ugovor od vazduhoplovnih snaga Sjedinjenih Država za održavanje aviona F-100 Super Sabres (Sablji) sa sedištem u Evropi i Turskoj. Prvi čovek CASE Hose Ečague, koji je tada imao 72 godine, bio je pionir u još nečemu, pošto je iste godine leteo tim istim supersoničnim avionom, postavši tako najstarija osoba koja je probila zvučni zid.
CASA je pre nego što je 1999. postala filijala kompanije European Aeronautic Defence and Space pod imenom EADS CASA (kasnije pripojena Airbus Military), bila jedan od prvobitnih članova Erbas konzorcijuma (uz Francusku, Nemačku i Ujedinjeno Kraljevstvo, 1972. godine).
Avion CASA C-295
Avioni CASA C-295 (sada Erbas C295) koje je država Srbija naručila od istoimene kompanije februara prošle godine su srednji taktički transportni avioni dužine 25 metara, sa visinom od skoro devet metara čiji prototip je nastao 1997. godine. Dve godine kasnije špansko vazduhoplovstvo postalo je prvi kupac sa porudžbinom od devet vojnih, modifikovanih C-295s. Napominjemo vojnih, jer je prodaja komercijalnih išla slabije do 2017. godine.
Avion je unapređivan nekoliko puta, 2012, 2016, 2019. godine. Januara 2022. godine objavljeno je da je Erbas prvi put leteo na svom „C295 Test Bed 2 Sky 2“ probnom letu, a razvoj unapređene verzije aviona finansiran je iz istraživačkog programa Evropske unije „Horizont 2020“.
Pored upotrebe kao taktičkog transportera, C-295 je sposoban da efikasno obavlja širok spektar misija uključujući padobranske i one sa ispuštanjem tereta, osmatračke i izviđačke. Njime se može upravljati sa najrazličitijih pista uz minimalno oslanjanje na infrastrukturu za podršku na zemlji, i snalazi se na mekom tlu bez većih problema čak i kada je pod velikim opterećenjem. Ima mogućnost automatskog preokretanja, pa se može okrenuti za 180º i na pistama ne širim od 12 metara.
Kokpit C-295 je opremljen dualnim kontrolama, jer je predviđeno da njime upravljaju pilot i kopilot. Njima u radu pomaže integrisani sistem podataka i upozorenja o motoru koji upravlja motorom i sistemima za gorivo i upozorava pilote na otkrivene greške zajedno sa drugim ključnim informacijama.
Povezano:
Poseduje i funkciju ELINT, koja prikuplja podatke upotrebnom elektronskih senzora. U ELINT-u se prikupljaju obaveštajni podaci, sa svrhom utvrđivanja cilja, poput lokacija radara. Uz medicinsku evakuaciju (MEDEVAC) i pomorsku patrolu (MPA), poseduje i opremu postavljenu na palete koja se brzo montira i uklanja, i koja prilagođava avion za obavljanje drugih funkcija.
Kapacitet letelice je 71 vojnika, 24 nosila i sedam članova medicinskog osoblja, pet paleta ili tri laka vozila veličine Land Rover.
Specifikacije za C-295M, vojnu verziju predviđaju nešto više mesta za vojnike (73), uz sledeće karakteristike:
- Ukupna dozvoljena težina: 21,000 kg
- Maksimalna nosivost: 7,500 kg
- Brzina krstarenja: 482 km/h
- Domet: 1.555 km
- Površina krila: 59 m2
Tipično, C-295 pokreće par Pratt & Whitney Canada PV127G turboelisnih motora, od kojih svaki može da obezbedi do 2.645 konjskih snaga (1.972 kV). Odlikuju se modularnim dizajnom koji olakšava lak pristup i smanjene potrebe za održavanjem, što bi trebalo da omogući do 10.000 sati leta pre servisiranja.
Kupci
C-295 (uključujući i modifikovane verzije) je kupilo više zemalja uključujući Španiju, Egipat, Poljsku, Kanadu, Brazil, Meksiko, Portugal i druge. Takođe je učestvovao u brojnim međunarodnim operacijama, uključujući one u bivšoj Jugoslaviji, Avganistanu, Iraku, Libanu i Čadu.
Egipat trenutno poseduje najveću flotu ovih aviona sa preko 20 letelica. Septembra 2021, Indija je izjavila da namerava da izvrši najveću pojedinačnu porudžbinu – ukupno 56 aviona C-295V za opremanje indijskih vazduhoplovnih snaga. Prvi isporučeni avion stigao im je septembra ove godine.
Kraljevske kanadske vazduhoplovne snage su 2019. naručile 16 CC-295 kao zamenu za avione za potragu i spasavanje zastarele flotu CC-115 Buffalo. C-295 je u službi oružanih snaga u više od 15 zemalja na svetu.
Koje je tvoje mišljenje o ovome?
Učestvuj u diskusiji ili pročitaj komentare